W I półroczu 2020 r. XTB wypracowało 293,5 mln PLN skonsolidowanego zysku netto wobec 5,2 mln PLN zysku półrocze wcześniej. Skonsolidowane przychody wyniosły 518,2 mln PLN (I półrocze 2019: 88,8 mln PLN), a koszty działalności operacyjnej 138,3 mln PLN (I półrocze 2019: 83,6 mln PLN). W okresie Grupa pozyskała rekordową liczbę nowych klientów, tj. 52.434 co oznacza wzrost o 225,9% w porównaniu do I półrocza 2019 r.
Wynik I półrocza 2020 r. obciążony został zdarzeniem jednorazowym, tj. reklasyfikacją części ujemnych różnic kursowych w kwocie 21,9 mln. zł wynikających z przeliczenia kapitału tureckiej spółki zależnej XTB Yönetim Danışmanlığı Anonim Şirketi (dawniej: X Trade Brokers Menkul Değerler A.S.) z pozycji „Różnice kursowe z przeliczenia” znajdującej się w kapitałach własnych do rachunku wyników. Ujęcie w księgach rachunkowych reklasyfikacji w powyższej kwocie jako koszt finansowy ma charakter operacji księgowej, natomiast nie ma wpływu na sytuację płynnościową XTB ani łączną wysokość kapitałów własnych Grupy na dzień jej księgowania. Wartość skonsolidowanego zysku netto, po oczyszczeniu go o wspomniane zdarzenie jednorazowe, wyniosłaby 315,4 mln zł.
Przychody
W I półroczu 2020 r. XTB odnotowało rekordowy wzrost przychodów z 88,8 mln zł do 518,2 mln zł, tj. o 483,6% r/r. Istotnymi czynnikami determinującymi ich poziom były ponadprzeciętna zmienność na rynkach finansowych i towarowych, spowodowana m.in. światową pandemią koronawirusa COVID-19 oraz stale rosnąca baza klientów połączona z ich dużą aktywnością transakcyjną wyrażoną w liczbie zawartych kontraktów w lotach. W konsekwencji obrót instrumentami pochodnymi wyniósł 1.613,9 tys. lotów (I półrocze 2019: 779,7 tys. lotów) a rentowność na lota 321 zł (I półrocze 2019: 114 zł).
XTB posiada solidny fundament w postaci stale rosnącej bazy klientów i liczby aktywnych klientów. W I półroczu 2020 r. Grupa odnotowała kolejny rekord w tym obszarze pozyskując 52.434 nowych klientów wobec 16.089 rok wcześniej. To efekt kontynuowania zoptymalizowanej strategii sprzedażowo-marketingowej, większej penetracji rynków już istniejących, sukcesywnego wprowadzania do oferty nowych produktów oraz ekspansji na nowe rynki geograficzne. Analogicznie do liczby nowych klientów rekordowa była także liczba aktywnych klientów. Wzrosła ona z 23.688 do 52.084, tj. o 119,9% r/r. Intencją Zarządu na 2020 r. i lata kolejne jest dalszy przyrost bazy klienckiej.
Celem XTB jest dostarczenie klientom zróżnicowanego wachlarza opcji inwestycyjnych, przy jednoczesnym komforcie zarządzania zdywersyfikowanym portfelem na jednej platformie transakcyjnej. Spółka na bieżąco analizuje kolejne możliwości rozszerzenia oferty, które mogą zaowocować wprowadzeniem nowych produktów w 2020 r. i latach kolejnych.
Patrząc na przychody XTB pod kątem klas instrumentów odpowiedzialnych za ich powstanie widać, że prym wiodły CFD oparte na indeksach. Ich udział w strukturze przychodów na instrumentach finansowych w I półroczu 2020 r. sięgnął 48,8% wobec 84,3% rok wcześniej. To konsekwencja m.in. dużego zainteresowania klientów XTB instrumentami CFD opartymi o niemiecki indeks akcji DAX (DE30), amerykańskie indeksy US500, US100 oraz kontrakt na indeks zmienności notowany na amerykańskim rynku zorganizowanym. Drugą najbardziej dochodową klasą aktywów były instrumenty CFD na towary. Ich udział w strukturze przychodów w I półroczu 2020 r. wyniósł 40,6% (I półrocze 2019 r.: 6,9%). Najzyskowniejszym instrumentem w tej klasie był CFD oparty na notowaniach ceny ropy, złota oraz kontraktu na gaz ziemny. Przychody na instrumentach CFD opartych o waluty stanowiły 8,6% wszystkich przychodów wobec 6,2% rok wcześniej.
Klienci XTB, szukając okazji inwestycyjnych do zarobku, handlują co do zasady na instrumentach finansowych, które charakteryzują się w danym momencie wysoką zmiennością rynkową. Prowadzić to może do okresowych wahań struktury przychodów wg klasy aktywów, co należy traktować jako naturalny element modelu biznesowego. Z punktu widzenia XTB ważne jest aby paleta instrumentów finansowych w ofercie Grupy była jak najszersza i pozwalała klientom wykorzystać każde nadarzające się okazje rynkowe do zarobku.
XTB kładzie duży nacisk na dywersyfikację geograficzną przychodów. Krajami, z których Grupa czerpie każdorazowo więcej niż 15% przychodów jest Polska i Hiszpania z udziałem wynoszącym odpowiednio 34,1% (I półrocze 2019 r.: 40,8%) oraz 17,8 (I półrocze 2019 r.: 23,9%). Udział pozostałych krajów w strukturze geograficznej przychodów nie przekracza w żadnym przypadku 15%.
Dla XTB ważna jest także dywersyfikacja segmentowa przychodów. W tym celu Grupa rozwija, poza segmentem detalicznym, działalność instytucjonalną (X Open Hub), w ramach której dostarcza płynność i technologię innym instytucjom finansowym, w tym domom maklerskim. Przychody z tego segmentu potrafią podlegać istotnym wahaniom z okresu na okres, analogicznie jak w segmencie detalicznym, co jest zjawiskiem typowym dla przyjętego przez Grupę modelu biznesowego.
W model biznesowy XTB wpisana jest duża zmienność przychodów z okresu na okres. Na wyniki operacyjne wpływ mają przed wszystkim: (i) zmienność na rynkach finansowych i towarowych; (ii) liczba aktywnych klientów; (iii) wolumen zawieranych przez nich transakcji na instrumentach finansowych; (iv) ogólne warunki rynkowe, geopolityczne i gospodarcze; (v) konkurencja na rynku FX/CFD oraz (vi) otoczenie regulacyjne.
Co do zasady, na przychody Grupy pozytywnie wpływa wyższa aktywność rynków finansowych i towarowych z uwagi na to, że w takich okresach obserwuje się wyższy poziom obrotów realizowanych przez klientów Grupy oraz wyższą rentowność na lota. Korzystne dla Spółki są okresy występowania wyraźnych i długich trendów rynkowych i właśnie w takich momentach osiąga najwyższe przychody. W związku z tym, wysoka aktywność rynków finansowych i towarowych prowadzi co do zasady do zwiększonego wolumenu obrotów na platformach transakcyjnych Grupy. Natomiast spadek tej aktywności oraz związany z tym spadek aktywności transakcyjnej klientów Grupy prowadzi co do zasady do zmniejszenia przychodów operacyjnych Grupy. Z uwagi na powyższe, przychody operacyjne i rentowność Grupy mogą spadać w okresach niskiej aktywności rynków finansowych i towarowych. Ponadto, może pojawić się bardziej przewidywalny trend, w którym rynek porusza się w ograniczonym zakresie cenowym. Prowadzi to do powstania tendencji rynkowych, dających się przewidzieć z wyższym prawdopodobieństwem niż w przypadku większych kierunkowych ruchów na rynkach, co tworzy sprzyjające warunki do transakcji zawieranych w wąskim zakresie rynku (ang. range trading). W takim przypadku obserwuje się większą liczbę transakcji przynoszących zyski klientom, co prowadzi do obniżenia wyniku Grupy z tytułu market making.
Zmienność oraz aktywność rynków wynika z szeregu czynników zewnętrznych, z których część jest charakterystyczna dla rynku, a część może być powiązana z ogólnymi warunkami makroekonomicznymi. Może ona w sposób istotny wpływać na przychody osiągane przez Grupę w kolejnych okresach. Jest to charakterystyczne dla modelu biznesowego Grupy.
Koszty
Koszty działalności operacyjnej w I półroczu 2020 r. ukształtowały się na poziomie 138,3 mln zł i były o 54,7 mln zł wyższe w stosunku do okresu porównywalnego (I półrocze 2019 r.: 83,6 mln zł). Najistotniejsze zmiany r/r wystąpiły w:
- kosztach wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych, wzrost o 25,2 mln zł głównie za sprawą utworzonych rezerw na zmienne składniki wynagrodzeń (bonusy) i niewykorzystane urlopy oraz wzrostem zatrudnienia;
- kosztach marketingowych, wzrost o 20,2 mln zł wynikający głównie z wyższych nakładów na kampanie marketingowe online;
- kosztach prowizji, wzrost o 6,6 mln zł wynikający z większych kwot zapłaconych dostawcom usług płatniczych za pośrednictwem których klienci deponują swoje środki na rachunkach transakcyjnych;
- pozostałych usługach obcych, wzrost o 1,9 mln zł w następstwie poniesienia głównie wyższych nakładów na: (i) systemy IT i licencje (wzrost o 0,7 mln zł r/r); (ii) usługi prawne i doradcze (wzrost o 0,6 mln zł r/r).
W ujęciu k/k koszty działalności operacyjnej zmniejszyły się o 6,8 mln zł głównie za sprawą niższych o 11,9 mln zł kosztów wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych oraz wyższych o 5,5 mln zł nakładów marketingowych.
Zarząd przewiduje, że w całym 2020 r. koszty działalności operacyjnej kształtować się będą na poziomie wyższym do tego, jaki obserwowaliśmy w 2019 r. Ostateczny ich poziom uzależniony będzie od wysokości zmiennych składników wynagrodzeń wypłaconych pracownikom, od poziomu wydatków marketingowych, od tempa ekspansji geograficznej na nowe rynki oraz od wpływu ewentualnych nowych regulacji i innych czynników zewnętrznych na poziom przychodów osiąganych przez Grupę.
Na wysokość zmiennych składników wynagrodzeń wpływać będą wyniki Grupy. Poziom wydatków marketingowych uzależniony z kolei będzie od oceny ich wpływu na wyniki i rentowność Grupy, tempa ekspansji zagranicznej oraz stopnia responsywności klientów na podejmowane działania. Pojawienie się nowych regulacji wpłynąć może, jeżeli zajdzie taka potrzeba, na rewizję założeń kosztowych Grupy.
W zakresie kosztów wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych, w kolejnych kwartałach 2020 r. zakłada się, że ich wielkość wahać może się między poziomami odnotowanymi w II kwartale 2020 r. a tymi z IV czy III kwartału 2019 r. W III kwartale br., z racji okresu wakacyjnego, Zarząd planuje ograniczyć działania marketingowe online. Może to skutkować spadkiem kosztów marketingowych nawet o około 20-30% oraz mniejszym przyrostem bazy klienckiej. Z kolei w IV kwartale br. Zarząd zamierza wzmocnić działania brandingowe w Grupie.
Dywidenda a wymogi kapitałowe
Polityka dywidendowa XTB zakłada rekomendowanie przez Zarząd Walnemu Zgromadzeniu wypłaty dywidendy w kwocie uwzględniającej poziom zysku netto prezentowany w jednostkowym rocznym sprawozdaniu finansowym Spółki oraz szereg różnych czynników dotyczących Spółki, w tym perspektyw dalszej działalności, przyszłych zysków, zapotrzebowania na środki pieniężne, sytuacji finansowej, poziomu współczynników adekwatności kapitałowej, planów ekspansji, wymogów prawa w tym zakresie, jak i wytycznych KNF. W szczególności Zarząd, zgłaszając propozycje dotyczące wypłaty dywidendy, kierował się będzie koniecznością zapewnienia odpowiedniego poziomu współczynników adekwatności kapitałowej Spółki oraz kapitału niezbędnego do rozwoju Grupy. Zarząd podtrzymuje, że jego zamiarem jest rekomendowanie w przyszłości Walnemu Zgromadzeniu podejmowania uchwał w sprawie wypłaty dywidendy, przy uwzględnieniu czynników wskazanych powyżej, w kwocie na poziomie od 50% do 100% jednostkowego zysku netto Spółki za dany rok obrotowy. Jednostkowy zysk netto za I półrocze 2020 r. wyniósł 312,6 mln zł.
Biorąc pod uwagę stanowisko KNF opublikowane dnia 22 maja 2018 r. dotyczące polityki dywidendowej domów maklerskich w perspektywie średnioterminowej, rekomendowana jest w nim wypłata dywidendy wyłącznie przez domy maklerskie, które w szczególności:
- posiadały na koniec każdego kwartału łączny współczynnik kapitałowy na poziomie co najmniej 14% – możliwa jest wówczas wypłata dywidendy w kwocie nie wyżej niż 100% zysku netto za dany rok, lub
- posiadały na ostatni dzień kalendarzowy danego roku łączny współczynnik kapitałowy na poziomie co najmniej 14% możliwa jest wówczas wypłata dywidendy w kwocie nie wyżej niż 75% zysku netto za dany rok;
- uzyskają ocenę nadzorczą BION w wysokości 1 albo 2.
Łączny współczynnik kapitałowy informuje o relacji funduszy własnych do aktywów ważonych ryzykiem, a mówiąc inaczej, pokazuje czy dom maklerski jest w stanie posiadanymi funduszami własnymi pokryć minimalny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rynkowego, kredytowego, operacyjnego i pozostałych. Na koniec I kwartału br. łączny współczynnik kapitałowy w Spółce wyniósł 18,0%, a na koniec II kwartału 2020 r.: 13,6%. Oznacza to, że pod warunkiem uzyskania łącznego współczynnika kapitałowego na 31.12.2020 r. na poziomie co najmniej 14% i spełnieniu pozostałych kryteriów możliwa będzie wypłata dywidendy z jednostkowego zysku netto Spółki za rok 2020 w wysokości do 75% tego zysku.
Zarząd chcąc zabezpieczyć interesy akcjonariuszy w zakresie możliwości wypłaty dywidendy z zysku za rok 2020, planuje wystąpić do KNF z wnioskiem o zgodę na zaliczenie części zysku za I półrocze 2020 r. (maksymalnie do 25% tego zysku) do kapitału podstawowego Tier I. W rezultacie tych działań, w przypadku uzyskania zgody KNF, powinno nastąpić zwiększenie bazy kapitałowej Spółki i podniesienie jej współczynników kapitałowych. W ocenie Zarządu zabezpieczy to osiągniecie na dzień 31 grudnia 2020 r. łącznego współczynnika kapitałowego na poziomie co najmniej 14%.
Środki pieniężne
XTB jako firma inwestycyjna działa w modelu market making dla instrumentów CFD. Oznacza to, że Spółka oferuje płynność na rynku poprzez przyjmowanie na własny rachunek transakcji kupna i sprzedaży instrumentów finansowych zawieranych i inicjowanych przez jej klientów detalicznych i instytucjonalnych. Grupa nie angażuje się, sensu stricto, w transakcje realizowane na własny rachunek w oczekiwaniu na zmiany cen lub wartości instrumentów bazowych (ang. proprietary trading).
Działalność w modelu market making powoduje występowanie ryzyka rynkowego, które zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa musi zostać pokryte utrzymywaniem odpowiednio wysokich kapitałów własnych (współczynnika kapitałowego). Po stronie aktywów w bilansie widoczne jest to pod postacią wartości własnych środków pieniężnych.
W środowisku niskich stóp procentowych, które zniechęca do utrzymywania wysokich depozytów w bankach, XTB zaczęło lokować część swojej gotówki w instrumenty finansowe posiadające wagę ryzyka 0% (obligacje skarbowe). Na dzień 30 czerwca 2020 r. łączna wartość własnych środków pieniężnych oraz obligacji wyniosła w Grupie 812,7 mln zł, z tego 681,3 mln zł przypadała na środki pieniężne, a 131,4 mln zł na obligacje. Zarząd zakłada, że wartość portfela instrumentów o wadze ryzyka 0% będzie rosła w przyszłości.
