Rafineria Grupy LTS (LOTOS) przerobiła w ubiegłym roku 10,2 mln ton ropy i wyprodukowała 11 mln ton produktów. Pomimo pandemii, która skutkowała najtrudniejszymi od wielu lat warunkami prowadzenia działalności, gdański koncern zamknął rok z mocnymi (+35%) przepływami pieniężnymi z działalności operacyjnej, niższymi (-22%) kosztami operacyjnymi i większą (+7) siecią stacji paliw. Jednocześnie spółka przez cały rok włączała się w akcje pomocowe związane z COVID-19.
Rok 2020 był trudny dla wielu dziedzin gospodarki, w tym dla branży energetycznej. Naturalnym skutkiem spadku mobilności społecznej było zmniejszenie zużycia paliw. Na krajowym rynku zanotowano spadki konsumpcji benzyn (-8,5%), oleju napędowego (-1,6%), lekkiego oleju opałowego (-8%) i paliwa lotniczego (-57,6%). Poziom cracków na produkty naftowe w 2020 roku znacznie obniżył się w porównaniu do końca 2019 roku. Największe problemy miała branża lotnicza, co przełożyło się na duża presję cenową dla głównego produktu gdańskiej rafinerii, jakim był olej napędowy (marże dla diesla były na najniższym poziomie w ciągu ostatnich 15 lat).
Grupa LOTOS, aby móc zapewniać bezpieczny dostęp do swoich produktów i usług, funkcjonowała elastycznie. Po realizacji Projektu EFRA wskaźnik Nelsona dla rafinerii LOTOSU wzrósł z 10 do 11,1. Zakład znalazł się w pierwszej dziesiątce najbardziej zaawansowanych lub najbardziej złożonych rafinerii w Europie. Jednym z działań, mających zapewnić ciągłość i stabilność dostaw ropy naftowej, była dywersyfikacja źródeł surowca. Rafineria LOTOSU została także poddana optymalizacji w celu dostosowania uzysków do dynamicznej sytuacji rynkowej. Spółka ograniczyła produkcję paliwa lotniczego i jednocześnie maksymalizowała produkcję asfaltów, które charakteryzowały się relatywnie wysokimi cenami rynkowymi. Dodatkowo, nadmorska lokalizacja rafinerii sprzyjała wykorzystywaniu okazji rynkowych, m.in. sprzedaży atrakcyjnie notowanej benzyny surowej w eksporcie morskim.
Równolegle koncern dostosowywał swoją działalność do zaleceń rządu, na bieżąco wprowadzając odpowiedni reżim sanitarny zarówno na terenie zakładu, jak i w kontaktach z dostawcami, aż po wszystkie swoje stacje paliw. Dzięki temu udało się zapewnić bezpieczeństwo pracownikom, kontrahentom oraz klientom. Przez cały 2020 rok Grupa LOTOS włączała się również w walkę z pandemią – koncern przeznaczył w sumie na ten cel ponad 12 mln zł.
Wyniki finansowe
Oczyszczony wynik EBITDA LIFO Grupy Kapitałowej LOTOS za 2020 rok wyniósł 1,4 mld zł. Spadek (-52,6% r/r) jest uzasadniony historycznie najdłużej trwającym pogorszeniem sytuacji na rynku surowców i produktów naftowych, dużą zmiennością notowań, recesją gospodarczą oraz zaburzeniem równowagi w relacji podaży i popytu w warunkach pandemii COVID-19. Znaczący spadek notowań ropy naftowej i gazu ziemnego, uderzył w wyniki segmentu wydobywczego, jednocześnie niskie marże dla kluczowych produktów (benzyny i oleju napędowego) istotnie wpłynęły na obniżony wynik segmentu produkcji i handlu.
Stabilną sytuację finansową potwierdza wskaźnik dług netto/EBITDA LIFO, który na koniec 2020 r. znajdował się na poziomie 1,42x, tj. poniżej celu strategicznego. Odnotowano też wysokie przepływy pieniężne z działalności operacyjnej, tj. 2,87 mld zł w 2020 r. wobec 2,13 mld zł w 2019 r (+34,7%). Jako jedna z 5 spółek indeksu WIG20 na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, Grupa LOTOS w trudnym covidowym roku wypłaciła akcjonariuszom dywidendę w kwocie około 185 mln zł, tj. 1 zł na jedną akcję, po raz czwarty z rzędu i zgodnie z deklaracją zapisaną w strategii spółki.
Segment wydobywczy
Grupa Kapitałowa LOTOS prowadzi działalność poszukiwawczo-wydobywczą na terenie Polski, Norwegii i Litwy. Na koniec 2020 roku koncern dysponował łącznymi potwierdzonymi rezerwami ropy naftowej i gazu ziemnego w kategorii 2P (ang. proved and probable) na poziomie 74,8 mln boe (baryłek ekwiwalentu ropy naftowej). Jednocześnie całkowita wielkość wydobycia w 2020 roku wyniosła 7,43 mln boe (średnio 20,3 tys. boe dziennie). Na spadek poziomu wydobycia wpłynęły m.in. skutki obostrzeń wprowadzanych przez rządy państw w związku z pandemią COVID-19 oraz kolejnymi falami wzrostów zachorowań.
W ubiegłym roku pomyślnie przeprowadzono rekonstrukcję 8 odwiertów na złożu B3. Równolegle, LOTOS Petrobaltic podejmuje inicjatywy rozwojowe w zakresie m.in. wykorzystania kompetencji inżyniersko-wykonawczo-projektowych i świadczenia usług dla sektora offshore. Celem działań rozwojowych jest zdywersyfikowanie przedmiotu działalności i źródeł przychodów poprzez wykorzystanie okazji rynkowych w ramach zielonej transformacji.
Na koniec 2020 roku, spółka LOTOS Norge była udziałowcem 28 koncesji na poszukiwanie, rozpoznanie i wydobycie złóż węglowodorów na Norweskim Szelfie Kontynentalnym. Kontynuowano prace nad optymalną koncepcją zagospodarowania złóż projektu NOAKA – zakładane wypracowanie Planu Zagospodarowania Złóż i przedłożenie go do zatwierdzenia władz norweskich to koniec 2022 roku. Pomyślnie posadowiono platformę Maersk Inspirer na złożu YME. Aktualnie realizowana jest faza rozruchów offshore z podłączaniem i uruchamianiem systemów produkcyjnych. Planowany termin rozpoczęcia produkcji ze złoża przesunięto na 4 kw. 2021 roku.
Segment produkcji i handlu
W 2020 roku rafineria LOTOSU niemal w pełni (96,8%) wykorzystała swoje nominalne moce wytwórcze, przerabiając 10,2 mln ton ropy, podczas gdy większość zakładów w Europie było zmuszonych ograniczać działalność w związku z pandemią. W ubiegłym roku Spółka wyprodukowała 11 mln ton produktów. Główny udział w strukturze produkcji miał olej napędowy (52%) – wyprodukowano go 5,8 mln ton, czyli o 5,5% więcej niż w poprzednim roku.
W 2020 roku Grupa Kapitałowa LOTOS miała 33,2% udziału w krajowym rynku paliw ogółem, czyli o 0,6 punktu procentowego więcej niż w poprzednim roku. Na koniec 2020 roku w sieci stacji paliw LOTOS funkcjonowało 513 obiektów (+7 r/r), w tym 23 Miejsca Obsługi Podróżnych (+2 r/r), tj. stacje przyautostradowe z bogatą ofertą pozapaliwową.
Inwestycje 2020
W 2020 roku wydatki inwestycyjne wyniosły ok. 0,8 mld zł. W ubiegłym roku uruchomiono instalację Węzła Odzysku Wodoru (tzw. WOW), która zgodnie z założeniami projektowymi umożliwi produkcję dodatkowej puli: 70 tys. ton LPG, 43 tys. ton benzyny surowej, 39 tys. ton benzyny lekkiej i prawie 9 tys. ton wodoru rocznie. W 2020 roku finalizowano również prace nad projektem budowy czwartego nalewaka kolejowego, celem zwiększenia efektywności i opłacalności procesów produkcyjnych, a także ograniczenia uciążliwości dla środowiska i usprawnienia logistyki. Nalewak o wydajności 2,2 mln ton paliw rocznie, zapewni Grupie LOTOS możliwość dostarczenia większej ilości oleju napędowego i benzyny na krajowy rynek.
Spółki wchodzące w skład Grupy Kapitałowej LOTOS aktywnie uczestniczą w projektach, które mają na celu ochronę naturalnego środowiska i ograniczenie emisji zanieczyszczeń. W ubiegłym roku Grupa LOTOS zakończyła budowę systemu ciągłego monitoringu zanieczyszczeń (CEMS). Ponadto w grudniu rafineria w Gdańsku wytworzyła pierwsze w swojej historii biokomponenty: biopropan (biokomponent LPG) oraz biowęglowodory ciekłe (biokomponenty oleju napędowego), co jest pierwszym krokiem w stronę ekologicznej rafinerii produkującej z produktów pochodzenia roślinnego.
W 2020 roku weszły w życie nowe przepisy opracowane przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO), które obniżyły globalny limit zawartości siarki w paliwach żeglugowych z 3,5% do 0,5% m/m. To jedna z przyczyn, dla których LOTOS rozpoczął szereg projektów pozwalających zwiększyć udział paliw niskoemisyjnych (w tym LNG) w miksie energetycznym. Odpowiedzią na nowe regulacje jest również Projekt EFRA, dzięki któremu koncern rozwiązał problem tzw. ciężkiej pozostałości z przerobu ropy.
W 2020 roku spółka podpisała umowę z firmą Remontowa LNG Systems na budowę pilotażowej stacji dokującej LNG na stacji paliw LOTOS w Gdańsku, która posłuży do tankowania pojazdów na LNG oraz CNG. Grupa LOTOS zakończyła także studium wykonalności budowy terminala LNG małej skali w Gdańsku, który umożliwi wykorzystanie LNG jako paliwa w transporcie morskim i lądowym. Wspólnie z PGNiG LOTOS przeprowadził pierwsze bunkrowanie statku skroplonym gazem ziemnym LNG w jednym z portów podległych Urzędowi Morskiemu w Szczecinie. Firmy kontynuowały również współpracę w tym obszarze, by wzmocnić konkurencyjność polskich portów i spopularyzować LNG na Bałtyku.
Plany inwestycyjne na kolejne lata
Odpowiedzią spółki na zmieniające się otoczenie biznesowe i trendy rynkowe jest projekt budowy wielkoskalowej instalacji do produkcji wodoru – projekt Green H2. Grupa LOTOS zamierza również nadal współpracować z przedstawicielami polskich miast zainteresowanych wdrożeniem komunikacji miejskiej zasilanej wodorem, czego wyrazem są dotychczas podpisane listy intencyjne dotyczące dostaw wodoru. W ubiegłym roku spółka przystąpiła też do stowarzyszenia Hydrogen Europe, aktywnie działającego na rzecz rozwoju rynku wodorowego w Unii Europejskiej.
Najbardziej zaawansowany analitycznie jest Projekt HBO (Hydrokrakingowy Blok Olejowy). Ten kierunek rozwoju technologicznego rafinerii to pomysł na dywersyfikację w kierunku nowych, niepaliwowych produktów. Ponadto, razem z PKN Orlen i Energą, spółka analizuje też możliwość wspólnej budowy elektrowni gazowo-parowej CCGT w Gdańsku ze wskazanym terminem realizacji do lipca 2026 roku.
Przejęcie kapitałowe przez PKN Orlen
W lipcu 2020 roku PKN Orlen otrzymał od Komisji Europejskiej warunkową zgodę na przejęcie Grupy LOTOS. W związku z tym, PKN Orlen jest zobowiązany wykonać określone w treści tej decyzji środki zaradcze, które mają na celu zapobieżenie wystąpieniu negatywnych skutków planowanej koncentracji dla konkurencji na właściwych rynkach. W ramach harmonogramu transakcji, umowy warunkowe, pomyślnie zawarte z wybranymi wcześniej partnerami, należy przedstawić Komisji Europejskiej do 14 lipca 2021 roku.
Więcej szczegółowych danych na temat wyników finansowych Grupy Kapitałowej LOTOS w 2020 roku można znaleźć na stronie: www.inwestor.lotos.pl.
