Polski Bank Komórek Macierzystych S.A. (BKM (PBKM)) – przewodzący międzynarodowej Grupie FamiCord, największy bank komórek macierzystych w Europie z 38% udziałem w rynku – w 2020 roku wypracował:
- 211,3 mln zł skonsolidowanych przychodów ze sprzedaży
- 29,3 mln zł zysku EBITDA (skorygowanego o zdarzenia jednorazowe)
- 9,3 mln zł zysku netto (skorygowanego o zdarzenia jednorazowe)
- W 2020 roku zanotowaliśmy wzrost przychodów o 12%, do ponad 211 mln zł. Wynik EBITDA (skorygowany o zdarzenia jednorazowe) wyniósł 29,3 mln zł, EBITDA gotówkowa (skorygowana o zdarzenie jednorazowe) 16,7 mln zł, a zysk netto (skorygowany o zdarzenie jednorazowe) ponad 9 mln zł. Na niemal wszystkich rynkach, na których działa Grupa FamiCord, w ubiegłym roku spotkaliśmy się z niekorzystnym wpływem stanu pandemii koronawirusa COVID-19 na poziom sprzedaży oraz rentowność. W przypadku naszego biznesu pandemia znacznie ograniczyła lub całkowicie wyeliminowała na dłuższy okres czasu dostęp do kluczowych kanałów sprzedaży offline, w szczególności do szkół rodzenia, szpitali oraz gabinetów lekarskich. Dlatego uzyskanie przez Grupę FamiCord w całym 2020 roku sprzedaży i rentowności ma poziomie z 2019 roku było niemożliwe. Na poziom rentowności wpłynęły także wyższe koszty sprzedaży i marketingu związane z powiększeniem struktur sprzedażowych i obecności na nowych rynkach oraz koszty konsolidacji spółek, które dołączyły do Grupy FamiCord w 2020 roku - mówi Jakub Baran, współzałożyciel, akcjonariusz i Prezes Zarządu PBKM S.A.
Kryzys związany z wirusem COVID-19 może być punktem zwrotnym, rozpoczynającym przejście z dzisiejszego rynku fuzji i przejęć przyjaznego sprzedawcy na rynek bardziej przyjazny nabywcy. Grupa PBKM posiada kapitał na dalsze akwizycje, gdyż na początku 2020 r. zakończyła proces emisji akcji o wartości ponad 218 mln zł, która pod względem wartości była drugą największą emisją akcji uchwaloną w 2019 r. przez spółkę publiczną notowaną na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. W ubiegłym roku spółka przeprowadziła trzy akwizycje: we Włoszech, Niemczech i Turcji, a dwie mniejsze (Czechu i Słowacja) odbyły się już w roku 2021.
- Oceniam, że dzisiaj ok. 38% pobranych porcji krwi pępowinowej w Europie jest przetwarzanych w laboratoriach Grupy FamiCord. Od początku ubiegłego roku udział ten wzrósł o 3%. Chcemy mieć jeszcze większy udział, o ile ma to sens z punktu widzenia ekonomicznego, dlatego w bliskiej przyszłości możemy spodziewać się kolejnych akwizycji zarówno w krajach, w których już jesteśmy obecni, jak i na nowych rynkach. Widzimy potrzebę silniejszej obecności w Europie Zachodniej, ponieważ dotychczas Grupa FamiCord działa przede wszystkim w Europie Południowej i Środkowo-Wschodniej. Takie działania będziemy prowadzić w tym roku, jak i w kolejnych latach, co powinno mieć odzwierciedlenie w dalszych akwizycjach i organicznych wejściach na nowe rynki. Ponadto, większościowy akcjonariusz PBKM – AOC Health – podał do wiadomości publicznej, że będzie dążył do połącznia lidera rynkach DACH – spółki Vita34 z PBKM. Taka fuzja będzie miała duże znaczenie w dalszej konsolidacji rynku europejskiego – mówi Jakub Baran.
W 2020 r. Grupa FamiCord prowadziła prace związane z przygotowaniem nowej strategii rozwoju grupy kapitałowej.
- Od strony finansowania sprawa została rozstrzygnięta: mamy wiodącego akcjonariusza finansowego, którym jest fundusz AOC. Natomiast finalne decyzje dotyczące priorytetów rozwoju biznesu jeszcze nie zapadły. W strategii zdefiniowane zostaną kierunki rozwoju oraz nowe obszary działalności Grupy FamiCord. Zweryfikowane zostaną także perspektywy wzrostu na poszczególnych rynkach, na których działamy. Już teraz mogę powiedzieć, że największy potencjał wzrostu widzimy w Niemczech oraz Turcji. Ogłoszenie nowej strategii Grupy FamiCord planujemy jeszcze w tym roku– komentuje Jakub Baran.
W 2020 r. Grupa PBKM kontynuowała zaangażowanie w badania nad możliwościami płynącymi z zastosowania komórek macierzystych w terapiach eksperymentalnych. Jako jedyny polski podmiot komercyjny PBKM jest członkiem trzech konsorcjów w ramach programu Strategmed II, w ramach których zostały rozpoczęte terapie komórkowe, m. in. w kardiologii, diabetologii, dermatologii/medycynie estetycznej.
W dotychczas realizowanych czterech próbach klinicznych i jednej próbie przekształconej w eksperyment medyczny wykonano ponad 680 podań różnego rodzaju frakcji komórek macierzystych pacjentom, głównie w obszarze kardiologii i dermatologii. Na obecnym etapie można potwierdzić pełne bezpieczeństwo stosowanej terapii zarówno w przypadku zastosowania autologicznych komórek pozyskanych z tkanki tłuszczowej, jak i allogenicznych komórek pozyskanych ze sznura pępowinowego.
Ponadto w ramach programu sektorowego InnoNeuroPharm, organizowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR), PBKM realizuje projekt ALSTEM, w którym rozwija innowacyjny produkt leczniczy terapii zaawansowanej oparty na komórkach mezenchymalnych galarety Whartona w leczeniu stwardnienia zanikowego bocznego. W ramach projektu ALSTEM planowane jest przeprowadzenie dwóch prób klinicznych. W pierwszej z nich zrekrutowano już kilkunastu pacjentów i rozpoczęto podawanie leku ATIMP opartego o komórki macierzyste sznura pępowinowego. Wcześniej dzięki współpracy z Polską Akademią Nauk zostały przeprowadzone z sukcesem badania przedkliniczne na zwierzętach.
- W 2020 r. opublikowaliśmy w solidnym czasopiśmie naukowym wyniki leczenia pacjentów z ALS za pomocą komórek macierzystych podawanych w ramach medycznego eksperymentu leczniczego. Wyniki te potwierdziły bezpieczeństwo terapii oraz udało się zidentyfikować populację pacjentów, którzy lepiej niż inni reagują na leczenie. Te wyniki chcemy co najmniej potwierdzić w ramach wspomnianych powyżej badań klinicznych – mówi Jakub Baran.
Rok temu Grupa PBKM rozpoczęła nowy projekt związany z wprowadzeniem technologii CAR-T w Polsce. Do jego realizacji powołano spółkę FamiCordTx. Spółka ta posiada wyłączną licencję na obszar Europy, Rosji i Turcji uzyskaną od iCell Gene Therapeutics Inc. z USA na stosowanie technologii CAR-T uznawanej obecnie za najbardziej innowacyjną na świecie terapię leczenia nowotworów krwi. W 2020 roku został przeprowadzony pełny transfer technologii do Polski, a pierwsze testowe próby dowiodły, że możliwe jest w warunkach laboratoryjnych wytworzyć produkt leczniczy.
- W tym roku chcemy uzyskać stosowną zgodę oraz zezwolenie Głównego Inspektora Farmaceutycznego umożliwiające produkcję w warunkach GMP leku CAR-T do zastosowania u ludzi. Pierwszy wniosek do GIF złożyliśmy w marcu br. , a kolejny chcemy złożyć w najbliższych tygodniach. Poza tym jeszcze w tym roku planujemy rejestrację własnego badania klinicznego. Wstępne nakłady na badania oceniamy na kilkanaście milionów złotych. Oczywiście całkowity koszt projektu będzie znacząco większy. W związku z tym przewidujemy scenariusz pozyskania dodatkowych środków w pierwszej kolejności od inwestorów prywatnych prawdopodobnie jeszcze w 2021 r. a w dalszej perspektywie czasowej rozważymy debiut na rynku kapitałowym. Nie ukrywam, że otrzymaliśmy już pierwsze konkretne deklaracje inwestorów zainteresowanych podniesieniem kapitału w FamiCordTx – mówi Jakub Baran.
Pandemia koronawirusa dała także impuls do rozwoju badań nad wykorzystaniem komórek macierzystych w leczeniu COVID-19 oraz komplikacji po COVID-19. Na świecie jest prowadzone obecnie ponad 60 badań klinicznych w tym obszarze. Dotychczas opublikowane wyniki potwierdziły bezpieczeństwo terapii, a część z nich – jej skuteczność w niektórych przypadkach. Do wyników należy podchodzić z dużą ostrożnością. Na pewno potrzebne są dane dotyczące większej liczby pacjentów, aby rzetelnie ocenić wpływ komórek macierzystych. Bardzo ważny jest jednak fakt, że w wielu miejscach na świecie niezależnie od siebie zespoły wybitnych ekspertów pozytywnie oceniły możliwość leczenia COVID-19 i komplikacji po COVID-19 przy pomocy komórek macierzystych.
- Grupa PBKM jest zaangażowana w terapie COVID-19 w kilku krajach, m.in. w Portugalii, gdzie otrzymaliśmy niewielki grant na ten cel. Liczymy również na dostawy produktu Pro Trans dla szwedzkiego klienta PBKM – firmy NextCellPharma (NCP). NCP ma zrealizować w Szwecji próbę kliniczną w tym zakresie (uzyskano już zgodę stosownych władz), a dodatkowo dostarczyć produkt Pro Trans wytworzony przez PBKM w Warszawie do próby klinicznej w Kanadzie. Podejmujemy również działania w tym kierunku w Polsce i innych krajach – komentuje Jakub Baran.
Liczba próbek przechowywanych i pozyskanych
Na koniec 2020 r. Grupa PBKM w segmencie B2C przechowywała 358 098 próbek krwi pępowinowej lub tkanek, o 16% więcej niż na koniec 2019 roku.
Razem w segmentach B2C i B2B na koniec 2020 roku liczba przechowywanych próbek krwi pępowinowej lub tkanek w Grupie PBKM wyniosła 390 tysięcy, co oznacza wzrost o 17% w porównaniu do stanu na koniec 2019 r. Łączna liczba wszystkich przechowywanych materiałów biologicznych osiągnęła 530 tysięcy.
W 2020 roku Grupa PBKM pozyskała prawie 26 tys. nowych próbek w segmencie B2C, o 1% więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Udział umów abonamentowych w 2020 roku zmienił się i wynosi obecnie 35,9% wobec 38,7% na koniec roku 2019, co jest konsekwencją przejęcia w 2020 roku spółek, w których dominuje przedpłacony model płatności. Łącznie liczba pozyskanych nowych próbek w segmencie B2C i B2B w 2020 roku wyniosła ponad 28 tys.
Ponadto w ramach zawartej umowy z Cryo-Save AG, dotyczącej przechowywania wszystkich preparatów komórek macierzystych należących do Cryo-Save, Grupa PBKM przechowuje we własnych laboratoriach materiał biologiczny należący do około 300 tys. rodzin.
