Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w kwietniu 2020 r. w porównaniu z analogicznym miesiącem ub. roku wzrosły o 3,4% (przy wzroście cen usług – o 6,5% i towarów – o 2,3%). W stosunku do poprzedniego miesiąca ceny towarów i usług obniżyły się o 0,1% (w tym towarów – o 0,6% przy wzroście cen usług o 1,4%).
Wpływ zmian cen na wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem
W kwietniu br. w porównaniu z poprzednim miesiącem największy wpływ na wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem miały niższe ceny w zakresie transportu (o 4,8%), które obniżyły ten wskaźnik o 0,44 p. proc. Wyższe ceny w zakresie mieszkania (o 0,6%), żywności (o 0,3%) oraz odzieży i obuwia (o 1,4%) podwyższyły ten wskaźnik odpowiednio o 0,14 p. proc., 0,08 p. proc. i 0,06 p. proc.
W porównaniu z miesiącem analogicznym poprzedniego roku wyższe ceny żywności (o 7,8%) oraz w zakresie mieszkania (o 5,9%) podniosły ten wskaźnik odpowiednio o 1,79 p. proc. i 1,41 p. proc. Niższe ceny w zakresie transportu (o 9,9%) oraz odzieży i obuwia (o 3,4%) obniżyły wskaźnik odpowiednio o 1,00 p. proc. i 0,18 p. proc.
W kwietniu 2020 r. obostrzenia związane z przeciwdziałaniem rozprzestrzenianiu się koronawirusa w znacznie większym stopniu niż w poprzednim miesiącu wpłynęły na opracowanie wskaźnika cen konsumpcyjnych.
Dla funkcjonujących sektorów rynku detalicznego dane były gromadzone drogą zdalną, za pośrednictwem telefonu, e-maili i portali internetowych. W przypadkach, w których nie było możliwości uzupełnienia cen z wykorzystaniem tych alternatywnych metod, ale produkty były przedmiotem transakcji, brakujące dane zostały oszacowane. Do szacunków wykorzystano przede wszystkim zmiany cen podobnych produktów zanotowanych w innych punktach sprzedaży lub innych obszarach kraju. Zastosowana metoda jest analogiczna do zwykłych statystycznych procedur szacowania dla produktów czasowo niedostępnych. Taka metoda szacunków została zastosowana m. in dla produktów żywnościowych, odzieży i obuwia, w zakresie zdrowia, mieszkania i gastronomii. Dodatkowo, w zakresie niektórych grup towarów żywnościowych, oszacowania wskaźników częściowych zostały uzupełnione o dane pozyskane bezpośrednio z sieci handlowych.
Dla segmentów rynku detalicznego, które nie funkcjonowały z powodu obowiązujących ograniczeń, zastosowano trzy metody szacowania braków danych (oraz w kilku przypadkach ich połączenie):
- wykorzystanie ostatniej zanotowanej ceny (np. usługi w zakresie rekreacji i sportu, kultury, edukacji, usługi fryzjerskie i kosmetyczne),
- przypisanie zmian cen najbliższego wyższego szczebla agregacji (usługi transportowe),
- wykorzystanie ostatnich zanotowanych cen z zachowaniem wzorca sezonowego
(poprzez zastosowanie miesięcznej zmiany cen zaobserwowanej rok wcześniej – loty,
turystyka zorganizowana, usługi zakwaterowania).
Metody te są zgodne z zaleceniami metodologicznymi opracowanymi przez Eurostat w porozumieniu z krajowymi urzędami statystycznymi. Decyzje dotyczące oszacowań były podejmowane indywidualnie dla każdego przypadku wymagającego dokonania imputacji.
Udział danych wymagających oszacowania w kwietniu br. był wyższy niż w marcu. Powyżej 50% szacunków odnotowano w grupie edukacja oraz restauracje i hotele. Blisko 50% udział brakujących danych wyniósł w przypadku rekreacji i kultury. Ponad 25% imputacji danych dokonano w zakresie zdrowia, a także odzieży i obuwia. Najmniejszy udział braków danych wystąpił w ramach łączności oraz użytkowania mieszkania lub domu i nośników energii.