Liczba dostępnych form prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce jest bardzo duża. Do grona najpopularniejszych zalicza się jednoosobową działalność gospodarczą oraz spółki. W których przypadkach warto wybrać JDG, a kiedy spółkę? Na to pytanie odpowiadamy w niniejszym poradniku.
Jednoosobowa działalność gospodarcza, w skrócie JDG. Czym się wyróżnia?
Zgodnie z Prawem przedsiębiorcy, jednoosobowa działalność gospodarcza, w skrócie JDG, to zorganizowana działalność zarobkowa, którą dana osoba wykonuje we własnym imieniu i w sposób ciągły. JDG musi mieć też charakter zorganizowany.
Ważnym wyróżnikiem własnej jednoosobowej działalności gospodarczej jest fakt, iż jej właściciel w pełni za nią odpowiada i nikomu nie może jej powierzyć. Dodatkowo, w pełni odpowiada on za skutki podejmowanych przez siebie decyzji. W przypadku, gdy dojdzie do niepowodzeń biznesowych i pojawią się długi, właściciel musi spłacać je nie tylko z majątku "firmowego", ale również z tego prywatnego, ponieważ odpowiada w pełni za swoje zobowiązania. Prawo do założenia jednoosobowej działalności gospodarczej mają osoby fizyczne, które posiadają pełną zdolność do czynności prawnych oraz pełnoletnie.
Procedura zakładania JDG jest bardzo prosta. Wystarczy złożyć wniosek w CEIDG - Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Wniosek ten można złożyć za pośrednictwem internetu na portalu rządowym gov.pl. Warto zaznaczyć, że założenie JDG jest całkowicie bezpłatne.

Jakie zalety i wady ma jednoosobowa działalność gospodarcza?
Jednoosobowa działalność gospodarcza ma wiele zalet. Mianowicie:
- założenie JDG jest całkowicie bezpłatne,
- właściciel firmy samodzielnie decyduje, kiedy, gdzie i ile pracuje,
- obsługa księgowa jest znacznie tańsza niż w przypadku spółek,
- nie ma konieczności tworzenia kapitału zakładowego jak w przypadku spółek,
- właściciel może wybrać formę opodatkowania - istnieje możliwość rozliczania się na zasadach ogólnych (12, 32%) bądź w ramach podatku liniowego czy ryczałtu,
- możliwość łatwego zawieszenia bądź zakończenia działalności - w przypadku spółek proces ten jest nieco trudniejszy,
- przedsiębiorca może odliczać różne ulgi podatkowe oraz ubiegać się o dotacje,
- właściciel firmy może zatrudniać pracowników,
- istnieje możliwość zamiany JDG w spółkę po spełnieniu określonych warunków - jest to przydatne rozwiązanie, gdy firma dynamicznie się rozwija.
Każda forma prowadzenia działalności ma również pewne wady, takie jak:
- właściciel odpowiada za swoje zobowiązania finansowe całym majątkiem - w przypadku niepowodzenia przedsięwzięcia przedsiębiorca może stracić nawet cały swój dobytek,
- firma nie może być dziedziczona - gdy dochodzi do śmierci właściciela, przedsiębiorstwo z mocy prawa przestaje istnieć,
- wysokie składki ZUS-owskie przedsiębiorca mający JDG musi w każdym miesiącu opłacać składki na ZUS, które z roku na rok są coraz wyższe.
Bez względu na to, czy wybieramy JDG, czy uruchamiamy spółkę, warto zastanowić się nad wyborem odpowiedniego programu księgowego. 360 Księgowość to oprogramowanie, które oferuje wygodne księgowanie online, proste i szybkie tworzenie i wysyłanie plików JPK i deklaracji vat, sprawozdania finansowego, intuicyjne wystawianie faktur i innych dokumentów.
Aby bliżej zapoznać się ze wszystkimi funkcjonalnościami programu załóż darmowe konto, z którego można korzystać do 6 miesięcy bezpłatnie na 360ksiegowosc.pl.
Czym cechują się spółki?
Spółki to druga bardzo popularna forma prowadzenia własnej firmy. Podstawowa różnica między JDG a spółkami polega na tym, iż te drugie są oparte na nieco bardziej skomplikowanych zasadach. Prawo do zakładania spółek mają osoby fizyczne oraz prawne.
Aby spółka mogła powstać, potrzebnych jest minimum dwóch wspólników, jednak nie zawsze jest to regułą. Prawo dopuszcza możliwość utworzenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przez jedną osobę. Aby spółka mogła powstać, wspólnicy muszą podpisać umowę spółki. Dokument ten określa związek wspólników oraz wskazuje na cele gospodarcze, które chcą oni osiągnąć.
Spółki dzieli się na:
- Osobowe. Są one tworzone na podstawie Kodeksu cywilnego. Do stworzenia takiej spółki potrzebnych jest minimum dwóch wspólników i to oni reprezentują spółkę. Ponadto wspólnicy są też odpowiedzialni za jej zobowiązania - wspólnie odpowiadają majątkiem prywatnym. Spółki te nie posiadają osobowości prawnej. Do tego grona zalicza się spółki cywilne, jawne, partnerskie, komandytowe oraz komandytowo-akcyjne.
- Kapitałowe. Aktem, który reguluje ich tworzenie, jest Kodeks spółek handlowych. Aby móc założyć taką spółkę, wystarczy zaledwie jeden wspólnik. Spółki te mają osobowość prawną. Do tego grona zalicza się spółki akcyjne, z ograniczoną odpowiedzialnością oraz proste spółki akcyjne.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - zalety i wady
Jedną z najpopularniejszych i najchętniej wybieranych spółek jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Ten typ spółki posiada następujące zalety:
- spółka może być dziedziczona,
- przedsiębiorca może zrezygnować z płacenia składek ZUS,
- kapitał zakładowy jest stosunkowo niski - musi on wynieść 5000 zł,
- wspólnicy odpowiadają wyłącznie do wysokości wniesionego kapitału,
- niska stawka podatku - małe firmy osiągające przychód brutto nieprzekraczający 1,2 mln euro płacą 9%, zaś te, które ten próg przekroczą - 19%.
Najważniejsze wady spółek z o.o. to:
- prowadzenie księgowości jest droższe i bardziej skomplikowane (tzw. pełna księgowość),
- założenie spółki wiąże się ze spełnieniem wielu formalności, np. sporządzeniem aktu notarialnego, co jest bardziej czasochłonne niż w przypadku JDG,
- spółkę można zawiesić tylko wtedy, gdy nie zatrudnia pracowników,
- podwójne opodatkowanie - spółki płacą nie tylko podatek dochodowy w wysokości 9 lub 9%, ale także przy wypłacaniu dywidend wspólnikom muszą odprowadzać PIT.
Kiedy warto wybrać JDG, a kiedy spółkę?
Jednoosobowa działalność gospodarcza to dobry wybór w następujących przypadkach:
- skala działalności jest niewielka,
- nie mamy funduszy na kapitał zapasowy,
- nie chcemy ponosić wyższych kosztów związanych z księgowością,
- nie chcemy ponosić kosztów związanych z utworzeniem działalności,
- chcemy maksymalnie ograniczyć liczbę formalności,
- zależy nam na tym, by móc uruchomić działalność jak najszybciej,
- chcemy korzystać z ulg podatkowych,
- gdy działalność nie wiąże się z dużym ryzykiem (przedsiębiorca odpowiada tutaj całym majątkiem za zobowiązania).
Z kolei spółkę warto wybrać, gdy:
- nasze przedsięwzięcie wiąże się z dużym ryzykiem finansowym,
- chcemy obniżyć wysokość składek ZUS,
- chcemy zyskać prestiż,
- w przyszłości będziemy chcieli przekazać spółkę spadkobiercy bądź ją sprzedać,
- nie przeszkadza nam większa liczba formalności do spełnienia.